KİLİSENİN KISA TARİHİ

 

İzmir 17. yüzyılın başlarında küçük ve sakin bir Batı Anadolu kasabasından, zengin bir uluslararası limana ve bir batı kültürü merkezine dönüştü. Yabancı tacirler arasında en etkili rekabet edip, zengin olan kitle İngilizlerdi ve aileleri için güvenli ve sakin olarak gördükleri İzmir’e yakın, o zaman Rum köyleri olan Buca ve Bornova’yı sayfiye evleri için tercih ettiler.Kilise 1866’da kurulup, 1868’de kutsanarak, evvelinde yapılmış olan şapelin (ufak kilise) yerini aldı. (1835de yapılmış, mezarlıkla beraber 1843de kutsanmıştır.)Yapı, klasik haçvari plan üzerine kurulmuş, önemli finansörlerinden Rees Ailesi’nin kökenine uyarak çatı malzemesi (slate) Galler Bölgesi’nden ithal edilmiştir. Yine aynı aile Birinci Dünya Harbi’nde ailelerine zarar gelmediği için duydukları şükranı, orgu finanse edip 1922’de bağışlayarak belirtmişlerdir. (Yine İngiltere’den ithal ve Buca’ya gelen demiryolu ile nakliye edilmiştir.) Bugünkü renkli vitraylar orijinal olmayıp orijinalleri 1964 Kasım’ında taşkınlıklardan zarar gören Alsancak İngiliz Kilisesi’ne nakledilmiştir.Cemaat yokluğu ve bir mühendisin korkutan raporu yüzünden Kilise 1961 senesinde Buca Belediyesi’ne devredilmiş ve bir süre evlendirme dairesi olarak hizmet vermiştir. 1991 yılında Sanat Merkezi olarak tekrar organize edilmiş ve maalesef mezarlığın ön kısmı tahrip edilmiştir.2001 yılı Mart ayında ise Kilise İzmirliler Derneği’ne devredilmiş ve tamirat çalışmalarına başlanıp hem kültürel hem de ibadet faaliyetleri için halka, -İzmirliler Derneği çatısı altında- sunulması tasarlanmıştır.Bununla beraber bu yapı İzmir’i de kapsayan inanç turizminin odak noktası haline gelmiştir. Smyrna; İncil’de adı geçen ve hepsi Ege bölgesinde olan yedi kiliseden biridir ve şimdiye kadar üç Alman tur grubunun ayinlerine ev sahipliği yapmıştır.Kilise mezarlığının detaylı envanteri gönüllüler tarafından çıkarılıp mezar taşlarının tamiratı da yakın tarihte yapılmıştır.25.Ocak 2001 Tarihinde Protestan Baptıst Kilisesine Kültür Bakanlığının onayı ile Buca Belediyesi tarafından devri sağlanmıştır.